«Διπλή αγωνία» για τη συμφωνία

Με απόσταση λίγων ημερών στις Βρυξέλλες υπογράφηκε η ούτως ή άλλως δύσκολη στην εφαρμογή της συμφω­νία μεταξύ Ε.Ε. και Τουρ­κίας, υπογράφηκε μάλ­λον όμως και η καταδίκη της λόγω του τρομοκρα­τικού χτυπήματος.




Ήδη από την επομένη της συμφωνίας έγινε φανε­ρό ότι, αν και χρειάστη­καν σημαντικές εκπτώ­σεις στο Διεθνές Δίκαιο ως προς τα δι­καιώματα των προσφύγων, προκειμέ­νου να επιτευχθεί ένα κείμενο των 28, η θυσία αυτή δεν ήταν αρκετή. Κατ’ επέκταση φά­νηκε πως η κυβέρνηση θα πρέπει να επαγρυπνεί σε ημερήσια βάση προ­κειμένου να μπει μπροστά η εφαρμο­γή της, με τον πρωθυπουργό να ανα­γκάζεται να κάνει εκκλήσεις προς πά­σα κατεύθυνση να πιεστεί η Τουρκία να τηρήσει τα συμφωνηθέντα ως προς τη μείωση των ροών καθώς επίσης να υπάρξει γρήγορη παροχή της βοήθειας σε εξειδικευμένο ανθρώπινο προσωπι­κό.
Τις παραπάνω εκκλήσεις απηύθυνε τόσο προς τον ειδικό συντονιστή της Κομισιόν για το προσφυγικό Μάρτεν Φερβέι, ο οποίος τη Δευτέρα επισκέ­φτηκε το Μαξίμου μαζί με τον επίτρο­πο Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημή­τρη Αβραμόπουλο όσο και προς την Άνγκελα Μέρκελ - όπως έγινε γνω­στό, το τηλεφώνημα συνέπεσε με την είδηση του τρομοκρατικού χτυπήμα­τος. Χθες, ο Αλέξης Τσίπρας μετέφερε τη δυσαρέσκειά του για το ότι οι ροές από τα τουρκικά παράλια δεν μειώνο­νται και στον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
Πλέον, μετά τα όσα συνέβησαν την Τρίτη στις Βρυξέλλες είναι ερώτημα αν τη συμφωνία θα την τηρήσουν και οι ευρωπαϊκές χώρες, στον βαθμό που αναμένεται απροθυμία να προσφερ­θούν αυτές οι λίγες χιλιάδες θέσεις μετεγκατάστασης προσφύγων (εκ των οποίων οι περισσότερες σε εθε­λοντική βάση) που προβλέπει η συμ­φωνία (18.000 + 54.000).
Με άλλα λόγια, η συμφωνία εκ των πραγμάτων δείχνει να βρίσκεται στον αέρα, αντι­θέτως τείνει να καταστεί βεβαιότητα ο εγκλωβισμός χιλιάδων προσφύγων στην Ελλάδα.
Προς το παρόν η κυβέρνηση τηρεί στάση αναμονής προκειμένου να δει πώς θα ανταποκριθούν οι Ευρω­παίοι στη συμφωνία μετά το τρομο­κρατικό χτύπημα. Εξάλλου, προέχει να ξεκινήσουν οι πρώτες επιστροφές «παράτυπων μεταναστών» στην Τουρ­κία, όπου εκεί θα διαπιστωθεί πώς λειτουργεί αυτό το σκέλος της συμφωνί­ας, αν οι Τούρκοι είναι συνεργάσιμοι ή φέρνουν προσκόμματα κ.λπ.
Από το κυβερνητικό επιτελείο πα­ραδέχονται ότι το τρομοκρατικό χτύ­πημα στις Βρυξέλλες δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την εφαρμογή της συμφωνίας και αναμένουν «γκρί­νια» από τις ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες θεωρείται πιθανό ότι θα βρουν πάτημα για να αποφύγουν να υποδε­χτούν πρόσφυγες το ότι οι θέσεις με­τεγκατάστασης που προβλέπονται στον μεγαλύτερο βαθμό είναι «εθε­λοντικές».
Η κυβέρνηση επιθυμεί να μη γίνε­ται σύνδεση μεταξύ τρομοκρατίας και προσφυγικού, αν και πρόβαλε την υλοποίηση της συμφωνίας ως απά­ντηση στο θέμα της τρομοκρατίας, υπό το σκεπτικό ότι η νόμιμη οδός υποδοχής προσφύγων επιτρέπει την ελεγχόμενη διαχείριση του προβλή­ματος ενώ το κλείσιμο συνόρων θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστά­σεις.
«Αν η υλοποίηση της συμφωνί­ας ήταν μια φορά αναγκαία πριν από το τρομοκρατικό χτύπημα στις Βρυ­ξέλλες, μετά από αυτό, είναι ακόμη περισσότερο αναγκαία» λένε συνερ­γάτες του πρωθυπουργού και σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκε σε δηλώ­σεις της χθες και η Όλγα Γεροβασίλη λέγοντας πως «κλείνοντας τα σύνο­ρα, κλείνουμε μέσα και τον εχθρό μας». Πρόσθεσε δε πως «κίνδυνος για την Ευρώπη είναι η μη εφαρμογή της συμφωνίας.
Με τη συμφωνία φτιά­χνεται μια νόμιμη οδός για τους πρό­σφυγες. Η μη εφαρμογή της σημαίνει κλειστά σύνορα, ανεξέλεγκτοι διακι­νητές, ανεξέλεγκτες ροές, ανθρωπι­στική κρίση και τελικά επιπτώσεις και στην ασφάλεια, δηλαδή διόγκωση των προβλημάτων».
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ήδη μια μέρα μετά την πρώτη μέρα ισχύ­ος της συμφωνίας (την Κυριακή) κυ­βερνητικοί παράγοντες σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες έδειχναν εξαιρετικά ανή­συχοι και αβέβαιοι για το αν η Τουρ­κία (παράγοντας - «κλειδί») θα συμ­μορφωθεί στη συμφωνία, ενώ και η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γε­ροβασίλη παραδέχτηκε πως «δεν πι­στεύουμε ότι η Τουρκία μέχρι σήμε­ρα έχει εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα, δεν έχουμε δει σημαντική μείωση των ροών». Επιπλέον ανέφερε ως εκτίμη­ση του κυβερνητικού επιτελείου πως δεν θα υπάρξει άμεση συμμόρφωση όλων των μερών και πως θα πρέπει να περάσουν λίγες μέρες ώστε να φα­νούν αποτελέσματα.
Στο μεταξύ η προσοχή της κυβέρ­νησης εστιάζεται και στο πώς θα απομακρυνθούν σταδιακά οι πρόσφυγες από την Ειδομένη, όπου οι άθλιες συνθήκες παραμονής - επί τούτου, σύμφωνα και με επίσημες παραδο­χές - τροφοδοτούν εντάσεις και συγκρούσεις και θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των ενήλικων και κυρίως των ανήλικων προσφύγων - ο Γ. Μουζάλας εξέφρασε φόβους ότι «θα χάσου­με παιδιά» αλλά, όπως είπε, η κυβέρ­νηση καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να μη συμβεί αυτό.
Κατά περίπτωση
Στο μεταξύ προβλήματα έχουν ανα­κύψει και από το γεγονός ότι η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, η οποία θεω­ρείται από τη συμφωνία «εγγυήτρια» κι επιβλέπουσα τη διαδικασία, αντι­δρά θεωρώντας ότι τα hotspot στα νησιά μετατρέπονται σε «κέντρα απέ­λασης». Από διάφορες πλευρές δια­τυπώνονται ενστάσεις και για το ότι η Τουρκία θα θεωρείται «ασφαλής τρί­τη χώρα». Πάντως, η κυβέρνηση, σε αντίθεση με σχετική αναφορά του εκ­προσώπου της Κομισιόν Μαργαρίτη Σχοινά τη Δευτέρα, διαβεβαιώνει πως θέμα μονομερούς (από την Ελλάδα) αναγνώρισης της Τουρκίας ως «ασφα­λούς τρίτης χώρας» δεν τίθεται.
Δεν υπάρχει ανάγκη τέτοιας νομο­θέτησης, ανέφερε η Όλγα Γεροβασί­λη, «επειδή οι πρόσφυγες θα εξετάζο­νται κατά περίπτωση και όχι ομαδικά. Κατά περίπτωση θα κρίνεται και εάν είναι ασφαλές για το συγκεκριμένο άτομο να επιστρέψει, να προωθηθεί σε άλλη χώρα».
Προς το παρόν, η κυβέρνηση θα τρέξει εκείνα τα θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της, όπως:
1. Η νομοθέτηση για την επίλυση ζητημάτων διαχείρισης της προ­σφυγικής κρίσης, στην ουσία του απαιτούμενου θεσμικού πλαισίου για την υλοποίηση της συμφωνίας. Το σχετικό σχέδιο νόμου και τα χρονοδι­αγράμματα που πρέπει να ακολουθη­θούν, συζητούνται σήμερα στην πρώ­τη συνεδρίαση του νεοσυσταθέντος
Κυβερνητικού Συμβουλίου για τη Μεταναστευτική και την Προσφυ­γική Πολιτική, το οποίο τελεί υπό τον πρωθυπουργό.

2. Η αναβάθμιση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, το οποίο θα ενισχυθεί με Γενικές Γραμ­ματείες (που θα σημάνει αύξηση του προσωπικού), μια για την πρώτη υπο­δοχή και μια για τα θέματα ασύλου, «ώστε να διασφαλίζονται γρήγορες και αποτελεσματικές διαδικασίες. Η κυβερνητική εκπρόσωπος τόνισε πως η κυβέρνηση επιδιώκει γρήγορη ανα­βάθμιση, που να μη δημιουργεί όμως πρόβλημα στους υπάρχοντες υπαλ­λήλους και να μη δημιουργούνται γραφειοκρατικές καθυστερήσεις.

topontiki.gr