... δεν είχαν όμως καταφέρει να πραγματοποιήσουν τους στρατηγικούς στόχους της εκστρατείας που ήταν να φτάσουν μέχρι την Άγκυρα, να καταστρέψουν τις τουρκικές αποθήκες των πυρομαχικών και τις προμήθειες των αντιπάλων και να θέσουν εκτός μάχης το στρατό του Κεμάλ.
Το «δελτίον στρατιωτικής καταστάσεως» της 31ης Αυγούστου με την υπογραφή του Αρχηγού της Στρατιάς ανάμεσα στα άλλα ανέφερε ότι «η Στρατιά απωθήσασα εχθρόν πέραν ποταμού… και μη κρίνουσα σκόπιμον περαιτέρω απώθησιν εχθρού, κατέλαβε δυτικήν όχθη Σαγγαρίου». Και ύστερα άρχισε η «αποχώρησις», όπως αναγράφεται στη φωτογραφία…
Οι περισσότεροι στρατιώτες πολεμούσαν σχεδόν από τους Βαλκανικούς πολέμους και όταν θα γύριζαν (αν γύριζαν κι αν εξακολουθούσαν να είναι αρτιμελείς) θα εύρισκαν τα παιδιά τους μεγαλωμένα, τα χωράφια τους χέρσα, τις γυναίκες τους γερασμένες και αρκετοί, τους γονείς τους να έχουν φύγει από τη ζωή.
Και το κυριότερο θα έβλεπαν να τους περιμένει ένα αβέβαιο μέλλον με τη φρίκη των πολέμων να στοιχειώνει την υπόλοιπη ζωή τους.
Αλλά και πολλοί από τους ίδιους από την κακή διατροφή και τις κακουχίες είχαν γεράσει πριν την ώρα τους.
«Πρόχειρος κατασκευή άρτου» κατά τη διάρκεια της εκστρατείας «πέραν του Σαγγαρίου» (23 Αυγούστου 1921).
Η «στημένη» για λόγους προπαγάνδας φωτογραφία απεικονίζει ελάχιστους έλληνες στρατιώτες να συμμετέχουν στην «πρόχειρη» εκείνη δραστηριότητα που στην πραγματικότητα ήταν ιδιαίτερα τραγική.Η πείνα κατάτρυχε ανελέητα τους έλληνες στρατιώτες που πολεμούσαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου της Μικράς Ασίας που πολλές φορές ήταν υποχρεωμένοι να τρέφονται με ξεροκόμματα και τρίμματα ψωμιού, σκωληκόβρωτες τροφές, βρασμένο στάρι και μουχλιασμένες ρέγκες.
Πολλές φορές ήταν υποχρεωμένοι να ψάχνουν και να βρίσκουν την τροφή τους στα χωριά που συναντούσαν στις πορείες τους ή ακόμη και να θερίζουν τα χωράφια των ντόπιων αλλά και να κρεμούν σε ένδειξη διαμαρτυρίας τις χαλασμένες ρέγκες τους από τα κλαδιά των δέντρων…
Άλλη μία φωτογραφία προπαγάνδας που επεικονίζει έλληνες φαντάρους να προσφέρουν ξηρά τροφή σε ντόπιους κατοίκους των περιοχών που κυρίευαν και τη τροφή των οποίων στερούσαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.
Ο υποστράτηγος Γ.Θ. Φεσόπουλος έγραφε ότι στη διάρκεια της εκστρατείας «τα αποστελλόμενα κατά το πλείστον ζυμαρικά και ρύζι, άνευ ελαίου ενίοτε, και συντετηρημέναι τροφαί ή ρέγκες – ήσαν πολλάκις αποσυντεθειμένα, αηδέστατα και επιβλαβή εις την υγείαν».Ακόμα και «αυτός ο οίνος ο οποίος απεστάλη επί τη ονομαστική εορτή του Βασιλέως [στις 21 Μαΐου 1922] ήτο εν υγρόν απροσδιορίστου κατηγορίας και αθλιεστάτης γεύσεως με βάσιν το νερό».
Ύστερα από την αποχώρησή των μονάδων του ελληνικού στρατού από τον Σαγγάριο η ανία και η καθημερινότητα θα αρχίσουν να τις διαλύουν τη μία μετά την άλλη ρίχνοντάς τες από τα ένδοξα βάθρα τους.
Οι στρατιώτες αντί να πολεμούν, έγραφαν γράμματα, συμπλήρωναν επιστολικά δελτάρια, έψαχναν με αγωνία τις εφημερίδες για ειδήσεις που θα έγραφαν για αποστράτευσή τους.Οι μάχες είχαν πλέον αντικατασταθεί από ασκήσεις εκ του ασφαλούς, αθλητικούς αγώνες, θεατρικές παραστάσεις, παραστάσεις καραγκιόζη και πολυήμερες άδειες από τις οποίες αρκετοί δεν επέστρεφαν προτιμώντας τη λιποταξία.
Στη φωτογραφία μας σκηνή από τη θεατρική παράσταση του «Βαπτιστικού» που δόθηκε για τους στρατιώτες στο «Αχαλάρ 25-V-22″.
2 Οκτωβρίου 1922.
Η μικρασιατική εκστρατεία έχει ήδη συντελεσθεί, ο ελληνικός στρατός έχει καταστραφεί, η Σμύρνη έχει καεί και ένα μεγάλο μέρος του ελληνισμού της Μικρασίας και του Πόντου έχει χάσει τη ζωή του.Ύστερα και από τη «διάσκεψη των Μουδανιών» ήρθε η σειρά να απολεσθεί η Ανατολική Θράκη με το πρώτο οριστικό ξερίζωμα των Ελλήνων από τα πατρώα εδάφη τους.
Όλο το πρώτο δεκαήμερο του Οκτώβρη αλλά και αργότερα θα συνεχίζεται η μακρά οδοιπορία της θρακιώτικης Ρωμιοσύνης.
Σπαρακτικές ήταν οι σκηνές που θα διαδέχονται η μία την άλλη καθώς τα «οδυρόμενα καραβάνια» των ανθρώπων πλημμύριζαν τους δρόμους και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς.
Στη φωτογραφία, από την εκκένωση της Τυρολόης της Αν. Θράκης με τους κατοίκους της να φορτώνουν τα «έχει» τους στο τρένα
(Βασίλης Τζανακάρης)
anexartitos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου