Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι ερευνητές του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, όσον αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην αμπελουργία και κατ’ επέκταση στη διεθνή οινοπαραγωγή.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γεωργία –μεταξύ των οποίων η μείωση των αποδόσεων και η απώλεια των εδαφών– θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν, αν οι παραγωγοί εκμεταλλευτούν τα διαφορετικά χαρακτηριστικά που φέρουν οι οινικές ποικιλίες. Για να προσαρμοστούν στις υψηλότερες θερμοκρασίες, πρέπει οι οινοπαραγωγοί να φυτέψουν λιγότερο γνωστές ποικιλίες.
Ευκαιρία ανάδειξης για το Ξινόμαυρο
Καλύτερες ποικιλίες θεωρούνται εκείνες που ωριμάζουν προς το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου, όπως το Ξινόμαυρο, στην περίπτωση της Ελλάδας, κάτι που ίσως να αποτελέσει μία πολύ καλή ευκαιρία διάδοσης της ποικιλίας εκτός συνόρων.Στον πλανήτη φυτεύονται περίπου 12 εμπορικές ποικιλίες, τη στιγμή που το σύνολο ξεπερνάει τις 1.100, των οποίων τα χαρακτηριστικά παραμένουν άγνωστα ως επί το πλείστον. Αυτό αναφέρουν οι ερευνητές του Χάρβαρντ, στη μελέτη «Από το Pinot στο Ξινόμαυρο, στις μελλοντικές αμπελουργικές περιοχές του κόσμου». Σύμφωνα με αυτήν, τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των αμπελιών ρυθμίζουν τη συμπεριφορά τους απέναντι στο κλίμα και τις αλλαγές του, όπως ο κύκλος ωρίμανσης ή η αντοχή τους στην ξηρασία.
Κάποιες ποικιλίες που έχουμε στη διάθεσή μας είναι πιο ανθεκτικές σε ασθένειες που για την ώρα δεν γνωρίζουμε ή που θεωρούμε μη σημαντικές, αλλά που στο μέλλον μπορεί να αποδειχθούν μάστιγα. Συχνά, οι ντόπιες καλλιέργειες έχουν καλύτερες αποδόσεις σε σύγκριση με τις μοντέρνες και ευρέως διαδεδομένες, ειδικά σε περιόδους αβιοτικού στρες ή αυξημένων κρουσμάτων ασθενειών, χάρη σε αυτά τα χαρακτηριστικά. Ως εκ τούτου, τραβούν το επιστημονικό ενδιαφέρον για περαιτέρω έρευνα, διατήρηση και εκμετάλλευση της ποικιλομορφίας τους.
Παλιός vs Νέος Κόσμος
«Ο Παλιός Κόσμος (Ευρώπη, Ασία και Αφρική) έχει τεράστια ποικιλία οινοστάφυλων, καθώς εκεί καλλιεργούνται πάνω από 1.000 ποικιλίες και κάποιες από αυτές είναι καλύτερα προσαρμοσμένες σε πιο ζεστά κλίματα και έχουν υψηλότερη αντοχή στην ξηρασία.Θα πρέπει να μελετήσουμε αυτές τις “άγνωστες” ποικιλίες, για να προετοιμαστούμε για την κλιματική αλλαγή», σημειώνει η Ελίζαμπεθ Γουόλκοβιτς, υπεύθυνη της έρευνας. Ωστόσο, όπως παρατηρεί η ίδια, το να πειστούν οι οινοπαραγωγοί να δοκιμάσουν διαφορετικές ποικιλίες αποδεικνύεται δύσκολη υπόθεση και αιτία είναι το περίφημο terroir.
Ένα ακόμη εμπόδιο είναι η ίδια η βιομηχανία του κρασιού. Για παράδειγμα, στην Ευρώπη υπάρχει αυστηρή νομοθεσία και περιορισμοί, που δεν επιτρέπουν την εκμετάλλευση της βιοποικιλότητας και απαγορεύουν τη φύτευση νέων ποικιλιών (βλ. Καμπανία, Βουργουνδία).
Την ίδια ώρα, στον αποκαλούμενο Νέο Κόσμο (Βόρεια και Νότια Αμερική), οι καλλιεργητές είναι αντιμέτωποι με ελάχιστους περιορισμούς ως προς τις φυτεύσεις ποικιλιών αμπέλου και μικρή εμπειρία με την ποικιλομορφία και πιθανότατα την καλύτερη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
«Στην Ευρώπη, οι αμπελουργοί επιλέγουν τα πολυποικιλιακά κρασιά… αλλά στον Νέο Κόσμο επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες ποικιλίες, όπως το Pinot Noir και το Cabernet. Εκπαιδευτήκαμε στο να αναγνωρίζουμε αυτές τις ποικιλίες.
Οι καταναλωτές αγοράζουν Pinot ακόμη και αν έχει διαφορετική γεύση, αναλόγως του πού έχει καλλιεργηθεί», τονίζει η Γουόλκοβιτς.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΝΟΠΑΡΑΓΩΓΗ: Σταθερά στην κορυφή ο Νότος
Η
Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία παραμένουν οι πρωτεργάτες του κρασιού
στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Και αυτό,
γιατί το 75% του συνόλου της καλλιεργήσιμης γης τους καλύπτεται με
οινοστάφυλα. Επιπλέον, οι γαλλικοί αμπελώνες κατά μέσο όρο είναι έξι
φορές πιο μεγάλοι από τους ισπανικούς και τους ιταλικούς.Πιο αναλυτικά, στο πρώτο κεφάλαιο της ετήσιας έκθεσης «Γεωργία, δασοκομία και αλιευτικά στατιστικά» περιλαμβάνονται στατιστικά στοιχεία επικυρωμένα από το 2015, βασισμένα στις επίσημες καταγραφές των αμπελιών από τα κράτη-μέλη, τα οποία έχουν τουλάχιστον 500 εκτάρια (5.000 στρέμματα) με φυτεμένα οινάμπελα.
Συνολικά, από τα 17 κράτη-μέλη που συμμετείχαν στη μελέτη, οι μεγαλύτεροι παραγωγοί σε όρους εκτάσεων είναι η Γαλλία με 9.411.540 στρέμματα, η Ισπανία με 8.028.960 στρέμματα και η Ιταλία με 6.506.900 στρέμματα. Ως εκ τούτου, συνολικά αντιστοιχούν στα 3/4 (74,1%) του συνόλου της οινικής γης της ΕΕ.
Αυτές οι χώρες ακολουθούνται από την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, την Ελλάδα και τη Γερμανία, οι οποίες έχουν συνολικό μερίδιο της τάξης του 18,2%, ενώ η Κύπρος, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Λουξεμβούργο έχουν η κάθε μία λιγότερα από 80.000 στρέμματα που καλύπτονται με οινοποιήσιμους αμπελώνες, μόλις 0,3% της συνολικής έκτασης.
Το 1/3 των ευρωπαϊκών αμπελώνων στη Ρουμανία
Εν τω μεταξύ, πάνω από το 34% του συνόλου των 2,5 εκατ. αμπελώνων της ΕΕ εντοπίζονται στη Ρουμανία, ήτοι 854.766 ιδιοκτησίες, όταν η Ισπανία έχει 517.615 και η Ιταλία 381.141, και αντιστοιχούν στο υπόλοιπο 1/3 όλων των οινοπαραγωγικών επιχειρήσεων.Η μέση έκταση των αμπελώνων στην ΕΕ αντιστοιχεί σε 13 στρέμματα, με τις μεγαλύτερες εκτάσεις να εντοπίζονται στη Γαλλία, όπου περίπου 80.000 οινοποιεία εκμεταλλεύονται πάνω από 8.000.000 στρέμματα, έχοντας κατά μέσο όρο έκταση 105 στρεμμάτων ανά αμπελώνα.
Το νούμερο αυτό είναι περίπου έξι φορές πιο ψηλά στις υπόλοιπες μεγάλες παραγωγικές χώρες όπως η Ισπανία (18,2 στρέμματα) και η Ιταλία (17,1 στρέμματα). Αντιθέτως, οι μικρότερες αμπελοοινικές ιδιοκτησίες εντοπίζονται στη Ρουμανία, με μόλις 2 στρέμματα –κάτι που εξηγεί την ύπαρξη τόσων πολλών ιδιοκτησιών–, στην Κροατία (4 στρέμματα), τη Σλοβενία (5 στρέμματα), την Ελλάδα και την Κύπρο (6 στρέμματα αμφότερες).
Ιδιοκτησίες με οινάμπελα στην ΕΕ (2015)
Κράτη-μέλη
|
Έκταση (σε εκτάρια)
|
Αριθμός ιδιοκτησιών οινάμπελων
|
Μέση έκταση ανά ιδιοκτησία
(εκτάριο ανά ιδιοκτησία)
|
Βουλγαρία
|
59.991
|
45.179
|
1,33
|
Γερμανία
|
102.581
|
43.389
|
2,36
|
Ελλάδα
|
103.298
|
188.896
|
0,55
|
Ισπανία
|
941.154
|
517.615
|
1,82
|
Γαλλία
|
802.896
|
76.453
|
10,5
|
Κροατία
|
20.393
|
46.068
|
0,44
|
Ιταλία
|
650.690
|
381.141
|
1,71
|
Ρουμανία
|
183.717
|
854.766
|
0,21
|
Πηγή: Eurostat, Δεκέμβριος 2017
ypaithros.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου