Παρασκευή 1 Μαρτίου 2019

Λύκειο Ελληνίδων Σερρών: Καλωσόρισμα της Άνοιξης με «Τα χελιδονίσματα»

Τα κάλαντα της Άνοιξης, τα χελιδονίσματα, θα τραγουδήσουν το πρωί της Παρασκευής 1 Μαρτίου, 




...στην αγορά και στις γειτονιές της πόλης, τα παιδιά του Λυκείου των Ελληνίδων Σερρών, καλωσορίζοντας με τον παραδοσιακό τρόπο την Άνοιξη.
Τα χελιδονίσματα είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα της πρώτης Μαρτίου, η συνήθεια δηλ. να γυρίζουν το πρωί της ημέρας αυτής τα παιδιά της σχολικής ηλικίας τα σπίτια κρατώντας ένα ξύλινο ομοίωμα χελιδονιού και να τραγουδούν τον ερχομό της ανοίξεως και την επιστροφή των χελιδονιών.
Κατά τη διάρκεια του δρώμενου θα μοιράζουν στους συμπολίτες μας εκατοντάδες «Μάρτηδες», που ετοίμασαν στο Λυκειο Ελλήνιδων,  για να μη μας «κάψει» ο ήλιος  του Μάρτη και «να φύγει το κακό από πάνω μας.

Η Ιστορία

Τα χελιδονίσματα είναι συνέχεια από τα χελιδονίσματα των αρχαίων Ελλήνων, από τα κάλαντα της πρωτοχρονιάς της 1ης Μαρτίου. Οι Ρωμαίοι τὸ 153 π.Χ. όρισαν ὡς πρωτοχρονιά την 1η Ιανουαρίου, κι ενώ πήγαν εκεί και τα κάλαντα, παρέμειναν και στην παλιά πρωτοχρονιά τους, την 1η Μαρτίου.

Το έθιμο


Από ημέρες πριν, τα παιδιά 7-12 ετών ετοιμάζονταν εντατικά γι’ αυτή τη γιορτή. Η κάθε ομάδα έκανε μια ξύλινη χελιδόνα την οποία τοποθετούσε στο μικρό «ξύλινο κλουβί».


Το κλουβί το στόλιζαν με πρασινάδες και λουλούδια, καθώς και με διάφορες ασπροκόκκινες κλωστές, τις λεγόμενες «μάρτες». Μόλις ξημέρωνε η 1η Μαρτίου, τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια περιστρέφοντας τη χελιδόνα ενώ συγχρόνως τραγουδούσαν το τραγούδι της χελιδόνας. Η νοικοκυρά έδινε στα παιδιά αβγά ή χρήματα και αυτά της έδιναν «μάρτες» ως δώρο για τα μικρά κορίτσια του σπιτιού. Αυτές τις κλωστές τις έδεναν τα κορίτσια στο χέρι ή στο λαιμό. Πίστευαν ότι θα τα προστάτευαν από το μαύρισμα του Μάρτη κι έτσι θα ήταν όμορφα το Πάσχα με τα καινούργια φορέματα.
Τις φορούσαν 40 μέρες και μετά, άλλα κορίτσια τις κρεμούσαν στους φράχτες για τις πάρουν τα χελιδόνια και να φτιάξουν τις φωλιές τους κι άλλα τις έβαζαν κάτω από μια πέτρα για να δουν μετά από λίγες μέρες, ανάλογα με τα ευρήματα κάτω από την πέτρα, αν θα παντεύονταν στο χωριό ή στην πόλη. «Η συνήθεια αυτή της περιδέσεως χρωματιστών νημάτων θεωρείται προχριστιανική·

ο Ν.Γ. Πολίτης την συνδέει με την κρόπη (νήμα μάλλινο), που οι μύστες των Ελευσινίων Μυστηρίων έδεναν στο πόδι ή στο χέρι τους. Η παλαιότερη γνωστή μνεία (για τη συνήθεια της περιδέσεως) είναι του 5ου μ.Χ. αι. και βρίσκεται σε λόγο του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, ο οποίος ελέγχει τη συνήθεια αυτή σαν ειδωλολατρική»


Οι στίχοι του τραγουδιού στην Τερπνή  είναι:

  • Χιλιδόνα έρχιτι απού τη μαύρη θάλασσα 
  • έκατσι κι λάλησι κι πυργουθιμέλιουσι. 
  • Μάρτη, Μαάτη μου καλέ κι Φλιβάρη φουβιρέ, 
  • που ’φιρις τα γράμματα, γράμματα βασιλικά. 
  • σήκου συ, νοικουκυρά, βάλι τα γαλέτσια σου,
  • σέβα στου κιλάρι σου να μας δώσεις πέντι αβγά. 
  • Δώσι μας τα πέντι αβγά, κράτα συ την κλουσαριά 
  • να γιννά κι να κλουσά κι να σέρνει τα πουλιά. 
  • να γιννά κι να κλουσά κι να σέρνει τα πουλιά. 
  • τα λουλούδια ανοίγουν, η γης μυρίζ(ει), 
  • όξου ψυλλουπόντικας, μέσα γεια κι Πασχαλιά 
  •  μι τα κόκκινα τ’ αβγά.

πηγη: wikipedia

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου