H αντικατάσταση της Συνθήκης του Μοντρέ και η Ελλάδα

Γιατί θα έχει άμεσο αντίκτυπο για την Ελλάδα η τυχούσα κατάργηση της ισχύουσας Συνθήκης του Μοντρέ που διέπει το καθεστώς των Στενών του Βοσπόρου

  Άμεσο αντίκτυπο θα έχει για την Ελλάδα η τυχούσα κατάργηση της ισχύουσας Συνθήκης του Μοντρέ -που διέπει το καθεστώς των Στενών του Βοσπόρου-, όχι μόνον επειδή θα αυξήσει την ένταση στην περιοχή, αλλά και επειδή δεν «θα στενέψουν» μόνον τα Στενά, αλλ’ ίσως και οις διεθνείς διαδρόμους ναυσιπλοΐας στο Αιγαίο με ό,τι αυτό συνεπάγεται στις πολύ λεπτές σχέσεις επανακαθορισμού ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδας.

 

Το 1936, υπεγράφη η Συνθήκη του Μοντρέ που καθορίζει το καθεστώς των Στενών, με την Τουρκία να διατηρεί τον έλεγχο και να εγγυάται (!) την ελεύθερη διέλευση των πολεμικών πλοίων σε καιρό ειρήνης. Να σημειωθεί ότι τα Στενά του Βοσπόρου είναι τα μόνα στον κόσμο στρατηγικής σημασίας που βρίσκονται στην επικράτεια μιας μόνον χώρας, κι αυτό καθιστά τον ρόλο της Τουρκίας εξέχοντα.

 

Στα εμπορικά πλοία δεν υπάρχει περιορισμός διέλευσης, τίθεται όμως στα πολεμικά, με διαφορετικούς όρους για τις χώρες του Ευξείνου Πόντου και για τις άλλες. Οι πρώτες δεν μπορούν να περάσουν αεροπλανοφόρα (θα θυμούνται οι αναγνώστες αυτό που σημείωσα στο παρελθόν, ότι το ρωσικό αεροπλανοφόρο που αγόρασαν οι Κινέζοι, διήλθε από τα Στενά ως… κλαμπ, επειδή τον οπλισμό του τον έστειλαν οι Ρώσοι με τον υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο).

 

Υπάρχουν και κάποιοι μικροί περιορισμοί για τα άλλα πλοία, οι οποίοι όμως για τις εκτός Ευξείνου χώρες, είναι μεγάλοι. Εκτός από την απαγόρευση εισόδου στον Εύξεινο αεροπλανοφόρων, αυτή ισχύει και για υποβρύχια, όσα δε πλοία έχουν την έγκριση διέλευσης, δεν μπορούν να παραμείνουν πλέον των 21 ημερών, ούτε να διατηρούν περισσότερα από 9 πλοία στον Εύξεινο την ίδια περίοδο.

 

Προ ημερών, υπήρξε σημαντική απόκλιση αμερικανικού πολεμικού και η Μόσχα κατηγόρησε την Άγκυρα για παραβίαση της Συνθήκης του Μοντρέ, επειδή αμερικανική φρεγάτα «παραβίασε κατά 11 μέρες το ανώτατο όριο παραμονής στην Μαύρη Θάλασσα που καθορίζει η Συνθήκη του Μοντρέ», η δε τουρκική πλευρά δεν ενημέρωσε για την παράταση της παραμονής της φρεγάτας, για την οποία οι ΗΠΑ δήλωσαν πως παρέμεινε περισσότερο κοντά στην Ουκρανία επειδή υπέστη βλάβη.

 

Εκείνο βέβαια που ανησυχεί τους Ρώσους δεν είναι η φρεγάτα, αλλά η διέλευση υπερσύγχρονου αντιτορπιλικού, το οποίο είναι ένα από τα τέσσερα πολεμικά πλοία που φέρουν το αντιπυραυλικό σύστημα AEGIS, με το οποίο ολοκληρώνεται η περίφημη αντιπυραυλική ομπρέλα του ΝΑΤΟ για την προστασία της Ευρώπης από τα πυραυλικά συστήματα της Ρωσίας.

 

Ο κ. Σάββας Καλεντερίδης σχολιάζοντας τις πληροφορίες περί επικείμενης αντικατάστασης της Συνθήκης του Μοντρέ, ούτως ώστε να περικλεισθεί η Ρωσία -η οποία με την απόκτηση της Κριμαίας καθίσταται ουσιαστικά κυρίαρχη στον Εύξεινο Πόντο- γράφει ότι «το ΝΑΤΟ θα επιχειρήσει να ακυρώσει στην πράξη τη Συνθήκη του Μοντρέ, εξέλιξη που θα επιβαρύνει την κατάσταση και θα ανατρέψει τις ισορροπίες στην περιοχή, μια που η εν λόγω συνθήκη αποτελεί στην ουσία υποκατάστατο της Συνθήκης της Λωζάννης, η οποία καθορίζει τα σύνορα μεταξύ Ελλάδος-Τουρκίας αλλά και τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή».

 

Πέραν αυτού που σημειώνει ο κ. Καλεντερίδης, να προστεθεί και πως σίγουρα θα υπάρξει και περιορισμός των διεθνών διαδρόμων του Αιγαίου, που θα μπορούσε να προδώσει όφελος στην Ελλάδα με την αύξηση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλλια, αλλά όπως έχουν τα πράγματα εδώ και πολλά χρόνια, περισσότερες είναι οι πιθανότητες να ωφεληθεί η Τουρκία. Εμείς, όπως πάντα, θα μείνουμε με τις αντιρωσικές δηλώσεις, χωρίς αντάλλαγμα.

 

Ο Μακεδών

   voria.gr