«Μπαμπούγεροι» από το Βαμβακόφυτο «αναστατώνουν» την Θεσσαλονίκη

Ντυμένοι με δέρματα ζώων, φορώντας προσωπίδες, κρατώντας μαγκούρες και σπαθιά και ζωσμένοι με τεράστια κουδούνια στη μέση, εκατοντάδες άτομα «αναστατώνουν» το πρωί της Κυριακής 8/2 το κέντρο της Θεσσαλονίκης, όπου πραγματοποιείται, για δεύτερη συνεχή χρονιά, η «Πομπή των Κωδωνοφόρων», ενόψει της Αποκριάς.

 Στο πανάρχαιο αυτό διονυσιακό δρώμενο, που εξελίσσεται από την πλατεία Αριστοτέλους, μέχρι το Λευκό Πύργο, μαζί με τους μεταμφιεσμένους κωδωνοφόρους, συμμετέχουν μουσικοί, χορευτές, αλλά και χιλιάδες Θεσσαλονικείς, που παρακολουθούν έκπληκτοι, φωτογραφίζουν και χειροκροτούν. 

Άλλοι, διασκεδάζουν τραγουδώντας και χορεύοντας, μαζί με τους μεταμφιεσμένους, με τη συνοδεία παραδοσιακών μουσικών οργάνων, αλλά και των εκκωφαντικών – μεταλλικών ήχων που σκορπίζουν τα τεράστια κουδούνια.

Οι «Μπαμπούγεροι» του Βαμβακόφυτου Το έθιμο των «Μπαμπούγερων» είναι μια εκδήλωση των κατοίκων στο Βαμβακόφυτο Σερρών που έχει τη μορφή δρώμενου, γι’ αυτό και ξεπερνά το φολκλόρ και την αποκριάτικη γιορτή παραπέμποντας άμεσα σε πανάρχαιες ιερές τελετές των γεωργικών κοινωνιών.

Δεν αποκλείεται όμως η προέλευση του να ανάγεται σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος του χρόνου και να συνδέεται όχι μόνο με την λατρεία του αρχαιοελληνικού Διονύσου (θεού του κρασιού και της ευθυμίας) αλλά και με την λατρεία προϊστορικών χθόνιων θεοτήτων που είχαν άμεση σχέση με την καλλιέργεια της γης, τη βλάστηση, την αφθονία της γεωργικής παραγωγής, την γονιμότητα και γενικά την ευημερία του τόπου.

Η υπόθεση αυτή στηρίζεται στα κυρίαρχα στοιχεία των δρωμένων που είναι ο χρόνος τέλεσης τους, οι ζωόμορφες μεταμφιέσεις, τα βαριά κουδούνια, η χρήση μαστιγίων, η πομπή του γάμου και η -προσωρινή- αρπαγή της νύφης. 

Συγκεκριμένα ο χρόνος τέλεσης αυτού του είδους των μαγικών / θρησκευτικών τελετουργιών ήταν ο Φεβρουάριος γιατί ήταν η πλέον κρίσιμη, για τον πρωτόγονο (και όχι μόνο), γεωργό εποχή: η φύση προετοιμάζεται για την Άνοιξη, η βλάστηση μόλις έχει εμφανιστεί μέσα από τη γη, στα δένδρα αρχίζουν τα πρώτα φυλλώματα. 

Η αμφίεση των «Μπαμπούγερων» παριστάνει ζώα όπως τράγους, βοοειδή, αρκούδες. Στη μέση τους κρεμάνε κουδούνια και με την κίνηση του σώματος τους δημιουργούσαν φοβερό θόρυβο. Στα χέρια τους κρατούν αυτοσχέδιο μαστίγιο (το Ταπούς) με το οποίο κτυπούν συνεχώς την γη. 

Ένα επί πλέον στοιχείο του δρώμενου του Βαμβακόφυτου Σερρών είναι η αρπαγή της νύφης από τον κόσμο και η άμεση απελευθέρωση της από τα Μπαμπούγερα. 

Στις Αποκριάτικες εκδηλώσεις της Θεσσαλονίκης συμμετέχουν περισσότερα από 1.500 άτομα, συνολικά 22 ομάδες κωδωνοφόρων, από την Ελλάδα , τη Βουλγαρία και τη Σερβία, ενώ οι διοργανωτές της εκδήλωσης, που εξελίσσεται σε θεσμό για τη Θεσσαλονίκη, από τις 11 μέχρι τις 5 το απόγευμα, πεζοδρόμησαν την παραλιακή λεωφόρο Νίκης, απ΄όπου διέρχεται η πομπή με τους μεταμφιεσμένους.

Η κάθε ομάδα, μόλις φτάνει στην πλατεία Αριστοτέλους, αναπαριστά τα δρώμενα της περιοχής της, ενώ ξεχωρίζουν, για τη μεταμφίεση, «μασκαράδες» από τη Δράμα, το Σοχό Θεσσαλονίκης, την Κοζάνη, τις Σέρρες, κ.α. περιοχές, που έχουν παράδοση στο αποκριάτικο έθιμο της κωδωνοφορίας. 

Η 2η Κωδωνοφορία, εντάσσεται στις εκδηλώσεις «Δρόμοι του Κουδουνιού», που διοργανώνονται από Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης, με τη συμμετοχή φορέων της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τα έθιμα, οι μεταμφιεσμένοι κωδωνοφόροι (που ονομάζονται «Μπουμπουσάρια», «Αράπηδες», «Μπαμπόγεροι», ανάλογα με την κάθε περιοχή) εμφανίζονται στα μέσα στο χειμώνα. 

Εκφράζουν την επιθυμία των κατοίκων να ξορκίσουν το απρόβλεπτο, το θάνατο, τις θεομηνίες που καταστρέφουν τις σοδειές και γενικά κάθε κακό και απρόβλεπτο γεγονός.

anexartitos.gr