Εκτεταμένη ανησυχία προκαλεί η τάση μιας προνομιούχου ελίτ ολιγάριθμων, αλλά ταχέως αναπτυσσόμενων επιχειρήσεων να μονοπωλεί το παγκόσμιο σύστημα διατροφής σε όλα τα στάδια της αγροδιατροφικής αλυσίδας. Νέα μελέτη ευρωπαϊκών ιδρυμάτων ενισχύει την επιχειρηματολογία σχετικά με τις σοβαρές συνέπειες που επιφυλάσσει η κατάσταση αυτή για τους παραγωγούς, τους εργαζόμενους στον πρωτογενή τομέα και τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του «Αγροδιατροφικού Άτλαντα», που εκπονήθηκαν μεταξύ 2015 και 2016, οι πέντε από τις 12 μεγαλύτερες συγχωνεύσεις εταιρειών έγιναν μεταξύ επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού τομέα, με τη συνολική τους αξία να ανέρχεται σε περίπου 42 δισ. ευρώ. Αυτές οι διαδικασίες αγοράς και πώλησης προωθούν μια μορφή γεωργίας που περιστρέφεται γύρω από την παραγωγικότητα. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, ο αγώνας για μερίδιο αγοράς επιτυγχάνεται σε βάρος των πιο αδύναμων κρίκων της αγροδιατροφικής αλυσίδας, που δεν είναι άλλοι από τους αγρότες και τους εργαζομένους στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Οι λιανοπωλητές τροφίμων και οι μεταποιητές ασκούν πίεση στους προμηθευτές τους, υπονομεύοντας την αξία των μικρότερων παραγωγών, ενώ οι κακές συνθήκες εργασίας και το καθεστώς των χαμηλών αμοιβών υφίστανται κατά μήκος της αγροδιατροφικής αλυσίδας.
Περιορισμός καταναλωτικών επιλογών και θέσεων εργασίας
Οι συντάκτες του «Αγροδιατροφικού Άτλαντα» τονίζουν ότι οι αυξανόμενες συγχωνεύσεις, που παρατηρούνται εντός της αγροδιατροφικής αλυσίδας, περιορίζουν τις επιλογές των καταναλωτών, καθώς σχεδόν το ήμισυ των τροφίμων που πωλείται στην ΕΕ προέρχεται από μόλις δέκα αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Ενδεικτικό είναι, άλλωστε, το γεγονός ότι, τη δεδομένη στιγμή, 50 εταιρείες επεξεργασίας τροφίμων αντιπροσωπεύουν το ήμισυ όλων των παγκόσμιων πωλήσεων τροφίμων.
Ένας άλλος κίνδυνος που δημιουργούν αυτές οι καταστάσεις είναι να υπάρξουν σημαντικές περικοπές θέσεων εργασίας και μισθών. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το σημερινό κύμα συγχωνεύσεων στη μεταποιητική βιομηχανία –με παραδείγματα όπως αυτό των Kraft-Heinz και AB Inbev-SAB Miller– προέκυψε ως αποτέλεσμα υπολογισμών εξοικονόμησης κόστους, οδηγώντας σε χιλιάδες περικοπές θέσεων εργασίας.
Τα παραπάνω ανησυχητικά ευρήματα έρχονται να ενισχύσουν το πόρισμα μιας άλλης πρόσφατης μελέτης, που διενέργησε η διεθνής ομάδα εμπειρογνωμόνων για τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων (IPES-Food). Σε αυτήν, η οργάνωση είχε προειδοποιήσει ότι η τάση δημιουργίας εταιρειών-κολοσσών, μέσα από συγχωνεύσεις στον κλάδο των τροφίμων, θα έχει ένα πολύ σοβαρό τίμημα για τους αγρότες. Και αυτό, γιατί οι νέες, διογκωμένες εταιρικές οντότητες επιχειρούν να διαμορφώνουν πολιτικές που ταιριάζουν στις ανάγκες τους, αντί σε εκείνες των παραγωγών ή των καταναλωτών.
Ο κομβικός ρόλος της Κομισιόν
Τα πορίσματα των εκθέσεων έρχονται σε μια περίοδο κατά την οποία η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξετάζει το ζήτημα της λειτουργίας της αγοράς ευρύτερα στην αγροδιατροφή. «Η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην απόρριψη αυτών των συγχωνεύσεων. Ένα εναλλακτικό σύστημα τροφίμων, που θα απαρτίζεται από τοπικούς παραγωγούς και πολίτες, είναι εφικτό και θα δημιουργήσει ασφαλείς θέσεις εργασίας και πιο πράσινες εκμεταλλεύσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη», αναφέρει ο Mute Schimpf, στέλεχος του ιδρύματος Friends of the Earth, που εκπόνησε τον «Αγροδιατροφικό Άτλαντα».
Αυτό το διάστημα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται στη διαδικασία κατάρτισης μιας νομοθετικής πρότασης για την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στην αγροδιατροφική αλυσίδα της ΕΕ, η οποία ενδέχεται να παρουσιαστεί μέχρι τα μέσα του 2018, όπως δήλωσε ο Ευρωπαίος επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν.
ypaithros.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου