O πονοκέφαλος του Ντράγκι και το 2ο ελληνικό κούρεμα

Τα οικονομικά δεδομένα στην Ευρώπη μας έφεραν απότομα πίσω στην πραγματικότητα. Οι οικονομικές συνθήκες επιδεινώνονται, η ανεργία σπάει ρεκόρ, τα χρηματιστήρια και τα αποθεματικά των τραπεζών της περιφέρειας βρίσκονται σε δύσκολη θέση και πάλι. Την κύρια στήριξη για την αγορά αποτελεί η πλήρης πίστη ότι ο Ντράγκι της ΕΚΤ θα παρουσιάσει κάποιο νέο σχέδιο για να διορθώσει τα κακώς κείμενα.

Η τελευταία ένεση ρευστότητας με τη μορφή του Long Term Refinancing Operation (LTRO) έγινε στις 29 Φεβρουαρίου. Μόλις 2 μήνες αφού η ΕΚΤ πλημμύρισε τις ευρωπαϊκές τράπεζες με κεφάλαια και τις ενθάρρυνε να αγοράσουν κρατικά ομόλογα είμαστε και πάλι πίσω στη δίνη μιας κρίσης. Πώς μπόρεσε να αποτύχει το LTRO τόσο γρήγορα; Το πραγματικό ερώτημα είναι βέβαια πώς θα μπορούσε το LTRO να μην αποτύχει; Η θεωρία ότι οι τράπεζες, ήδη σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένες στα κρατικά χρέη θα αγόραζαν συνεχώς ομόλογα, και θα τα εμφάνιζαν σαν άλλη μια επένδυση στα βιβλία τους ήταν λανθασμένη από την αρχή. Οι επενδύσεις θέλουν χρόνο – η ωρίμανση τους είναι μια αργή, βαρετή, διαδικασία. Αντίθετα ο φόβος της πτώχευσης και της αναδιάρθρωσης είναι ταχύς και επώδυνος. Τώρα οι τράπεζες είναι θανάσιμα εκτεθειμένες στον κίνδυνο του κρατικού χρέους, και χρηματοδοτούνται μέσα από μια ποικιλία  ανορθόδοξων μεθόδων, καθώς οι πιθανότητες τεράστιων απωλειών μέσα από την αναδιάρθρωση γίνεται προφανής.

Υπήρξε τόσο πολύς λόγος για την ανάπτυξη σε αντίθεση με τη λιτότητα τα τελευταία χρόνια, που χάθηκε ο πραγματικός στόχος - βιώσιμα επίπεδα χρέους. Το βάρος του χρέους είναι πολύ υψηλό, τόσο σε όρους πληρωμής, αλλά εξίσου σημαντικό είναι και το κόστος εξυπηρέτησης του. Κάθε σοβαρό σχέδιο ανάκαμψης των οικονομιών της Ισπανίας και της Ιταλίας θα χρειαστεί μακροπρόθεσμα μειώσεις χρέους, βραχυπρόθεσμα έργα με έμφαση στην ανάπτυξη/παραγωγικότητα, αναδιάρθρωση του χρέους, και, ενδεχομένως, ένα νέο νόμισμα. Όταν κάθε οδός οδηγεί στο ίδιο λογικό συμπέρασμα, είναι καιρός να δεχθεί κανείς το συμπέρασμα, και να το εφαρμόσει άμεσα. Όπως έδειξε η περίπτωση της Ελλάδας, η εμμονή στη λανθασμένη αντίληψη ότι η χρεωκοπία είναι συμφορά και η καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης προς εφησυχασμό των ξένων πιστωτών (συμπεριλαμβανομένης και της Τρόικας) οδηγεί σε πολύ χειρότερες καταστάσεις. Η Ελλάδα χρειάζεται ήδη ένα νέο γύρο αναδιάρθρωσης γιατί την πρώτη φορά ουσιαστικά δεν πίστεψε στην επιλογή της αυτή. Η χρεωκοπία/αναδιάρθρωση είναι μια διαδικασία. Πρέπει να προετοιμάζεται και να εφαρμοστεί προσεκτικά,. Όπως διαφαίνεται πια είναι αναπόφευκτο ότι θα αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής «λύσης» και οι τράπεζες θα επωμιστούν το βάρος.

Εν τω μεταξύ, το ερώτημα για τους επενδυτές είναι κατά πόσο είναι πιθανό ο Ντράγκι να δώσει ανάσα στην αγορά με νέα κεφάλαια. Δεν είναι βέβαιο ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό τη δεδομένη στιγμή και εξάλλου η ανακούφιση στις αγορές δε θα διαρκέσει πάνω από μια μέρα αφού όλοι γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να γίνουν και πολλά. Ενδιαφέρον πάντως θα έχουν οι ισπανικοί τίτλοι μακροπρόθεσμα σε σχέση με τα γερμανικά βραχυπρόθεσμα ομόλογα. Η πεποίθηση ότι η Γερμανία θα είναι μια χαρά, ενώ η Ισπανία καταρρέει φαντάζει απλά κοινότυπη και ξεπερασμένη. Αξίζει να παρακολουθούμε στενά την πορεία των τίτλων αυτών και ας είμαστε έτοιμοι για κάποιες εκπλήξεις.

Ενώ ο Ευρωπαϊκός δείκτης PMI ήταν μια σαφής ένδειξη του πόσο βαθιά είναι η ύφεση στην Ευρώπη, ο PMI στην Κίνα σηματοδοτεί κάτι νέο. Ο PMI στην κινεζική βιομηχανία (που αποτελεί και το βασικό μοχλό ανάπτυξης όλης της οικονομίας της Κίνας) έπεσε κάτω από το 50 για τον 6ο συνεχόμενο μήνα αλλά η αύξηση του ΑΕΠ εξακολουθεί να είναι άνω του 8%. Αυτό θυμίζει κάπως τη φυσική που μαθαίναμε στο σχολείο, που μας μάθαιναν ότι μερικές φορές το φως είναι ένα κύμα, και μερικές φορές είναι ένα σωματίδιο, αλλά ποτέ και τα δύο ταυτόχρονα - όσο δυσνόητο και αν φαίνεται το φαινόμενο αυτό. Ομοίως, ο PMI μπορεί να συνεχίσει να δείχνει επιβράδυνση, και το ΑΕΠ μπορεί να είναι πολύ υψηλό, αλλά κάτι τέτοιο γίνεται ολοένα και δυσκολότερο.

 sofokleous10.gr