Θα μας αλλάξουν τα φώτα;

Ένα από τα θέματα που θα απασχολήσουν τους κατοίκους των Σερρών στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου είναι η απόφαση σύναψης δανείου για την αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων με λαμπτήρες LED ...




... στις οδούς πόλη των Σερρών από την παρούσα Δημοτική Αρχή και η δυνατότητα ανάκλησής της από την επόμενη.
Σύμφωνα με την απόφαση ο Δήμος Σερρών θα δανειστεί περίπου 3.000.000 ευρώ, το οποίο κατά 75% χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το υπόλοιπο 25% από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, για να επιστρέψει λίγο παραπάνω από 4.000.000 ευρώ σε δέκα χρόνια. Η απόφαση πάρθηκε κατά πλειοψηφία, αφού διαφώνησαν όχι μόνο οι σύμβουλοι των άλλων παρατάξεων αλλά και μέλη της παράταξης του Δημάρχου.
Η επιχειρηματολογία τους εστίασε τόσο στη σκοπιμότητα του έργου (θα ξεπεραστεί γρήγορα αυτή η τεχνολογία ισχυρίζονται), στην πρακτική που υιοθέτησε η δημοτική αρχή (αποδέχτηκε τεχνικούς όρους και προδιαγραφές που επέβαλε το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων), στο ύψος του δανείου (υπέρογκο δάνειο που φαλκιδεύει τη δυνατότητα δανειοδότησης της επόμενης διοίκησης του δήμου) και, τέλος, στη χρονική συγκυρία, που συμπίπτει με τη λήξη της θητείας της παρούσας Δημοτικής Αρχής.
Η Δημοτική Αρχή υπεραμύνθηκε της επιλογής της υποστηρίζοντας ότι το δάνειο δεν θα επιβαρύνει τους δημότες, καθώς θα αποπληρώνεται από την εξοικονόμηση της ενέργειας, ενώ η επιλογή της στηρίζεται στην υιοθέτηση των προτάσεων του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ).
Τα ζητήματα που σχετίζονται με δημόσιο χρήμα πάντα προσελκύουν το ενδιαφέρον των πολιτών. Αν η προσέγγισή δεν είναι αντικειμενική και αμερόληπτη, αν απουσιάζει η τεκμηρίωση κι ο ορθολογισμός και, τέλος, αν κυριαρχεί η σκοπιμότητα κι η χειραγώγηση, τότε σίγουρα θα οδηγηθούμε σε εσφαλμένα συμπεράσματα.
Αν μάλιστα, προσθέσει κανείς το διχασμό και την πόλωση, που συνήθως εμφανίζονται σε προεκλογικές περιόδους, τότε εύκολα μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος πιθανής σκόπιμης ηθικής διολίσθησης.
Η Δημοτική Αρχή θέλει να υλοποιήσει μια απόφαση η σκοπιμότητα της οποίας αμφισβητείται από σύσσωμη την αντιπολίτευση και μέρος της παράταξής της, κι επιπλέον οι συνέπειές της θα δεσμεύουν τις επόμενες δύο Δημοτικές Αρχές.
Με σύνθεση του Δημοτικού Συμβουλίου που θα στηριζόταν στις διατάξεις του «Κλεισθένη», η απόφαση αυτή δεν μπορούσε να ληφθεί. Αν και το πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον καθώς κι η συγκυρία των εκλογών δεν ευνοούν τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης, παρά ταύτα ο Δήμαρχος και ο νέος υποψήφιος Δήμαρχος της παράταξής του δηλώνουν αποφασισμένοι.
Κι όλο τα βαρύ φορτίο αυτής της επιμονής συνίσταται ακριβώς στη μικρή αυτή λέξη: «παρά ταύτα». Μία φράση του Λ. Παστέρ μπορεί να εξηγήσει την επιμονή της Δημοτικής Αρχής:

“Όλα τα πράγματα είναι κρυφά, μυστηριώδη και αμφισβητήσιμα, όταν τα αίτια των φαινομένων είναι άγνωστα. Όμως όλα γίνονται ξεκάθαρα, όταν τα αίτια είναι γνωστά”.

Το ζήτημα της αντικατάστασης των συμβατικών λαμπτήρων δεν φαίνεται να αποτελεί μια σταθερή επιλογή της Δημοτικής Αρχής, που υπακούει σε μια πολιτική υιοθέτησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η οποία με τη σειρά της αποτελεί μέρος μιας συνολικής πολιτικής συμπεριφοράς, που συμβαδίζει με τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας ενσωματώνοντάς τα στην καθημερινότητα.

Απόδειξη ότι ακόμα και σε έργα που σχεδιάζονται και παραδίδονται μέσα στο 2018 επιλέγονται λαμπτήρες παλαιάς τεχνολογίας (φωτισμός γηπέδων 18^ου Δημ. Σχολείου).

Ούτε αποτελεί η απόφαση αυτή προϊόν ορθολογικής διαχείρισης και προγραμματισμού, αφού προηγούνται οι λαμπτήρες των δρόμων από τα φωτιστικά σώματα των δημοτικών κτιρίων και ιδίως των σχολείων, που σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούν τεχνολογία πέραν της 30ετίας με άμεσες συνέπειες τόσο στην οικονομία όσο και στην ασφάλεια.
Η στερέωση σπασμένων καλυμμάτων των φωτιστικών με σύρματα, γιατί δεν κατασκευάζονται πια νέα για να τα αντικαταστήσουν, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο.
Η έλλειψη σχεδιασμού εκτεταμένων παρεμβάσεων στα ενεργοβόρα δημοτικά κτίρια στα πρότυπα του προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» αποτελεί ακόμα ένα τεκμήριο, που μπορεί να χαρακτηρίσει την αλλαγή λαμπτήρων αποσπασματική και μονοσήμαντη ενέργεια.

Κατά συνέπεια, η ορθότητα της απόφασης της Δημοτικής Αρχής μπορεί να προκύψει και συνακόλουθα να κριθεί από την απάντηση σε δύο καίρια ερωτήματα:

• Υπάρχει εναλλακτική πρόταση χρηματοδότησης;
• Εκεί που υιοθετήθηκε το μοντέλο του δανεισμού, με όρους που επέβαλε το ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, αναπτύχθηκε μονοπωλιακό οικονομικό περιβάλλον;

Μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο έδειξε ότι πάρα πολλοί Δήμοι κάνοντας χρήση του Ν.3855/2010 υπέγραψαν Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης με Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ) μισθώνοντας την υπηρεσία του φωτισμού, όχι αγοράζοντας τα φωτιστικά σώματα. Μάλιστα ρητή διάταξη (άρθρο 16, παρ. 3) προστατεύει τον τελικό καταναλωτή σε περίπτωση μικρότερου οικονομικού οφέλους (η ΕΕΥ είναι υποχρεωμένη να καταβάλλει στον τελικό καταναλωτή τη διαφορά ή αυτός να καταβάλει μικρότερο οικονομικό αντάλλαγμα)  ενώ τον ευνοεί σε περίπτωση υπέρβασης (… ο τελικός καταναλωτής καρπώνεται το υπερβάλλον …) .
Επιπρόσθετα, ένας Δήμος (Παπάγου-Χολαργού, ΑΔΑ: ΨΣ11ΩΞ1-ΒΜΝ) στην απόφασή του συμπεριέλαβε τη φράση: εκχώρηση… εφόσον επιτευχθούν οι στόχοι που προβλέπονται στα συμβατικά τεύχη.
Επομένως, υπάρχει μια άλλη επιλογή για να ενισχύσουμε τις υποδομές του Δήμου πέρα από τον επώδυνο δανεισμό. Η πλειοψηφία των Δήμων, που υλοποιούν προγράμματα αντικατάστασης λαμπτήρων, επέλεξε το Διεθνή Ηλεκτρονικό Ανοιχτό Διαγωνισμό με τα παρακάτω πλεονεκτήματα:

• αποφυγή δανεισμού,
• εγγυημένη πιστοληπτική ικανότητα για το μέλλον,
• μικρότερο συνολικό κόστος του έργου,
• αποτίναξη κάθε οικονομικού και διαχειριστικού κινδύνου,
• μεταβίβαση κάθε ρίσκου στον ανάδοχο,
• πλήρη απεμπλοκή της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου που θα ασκεί μόνο εποπτεία,
• καμία επιβάρυνση στους Δημότες – εγγυημένη καταβολή του πλεονάσματος της ενέργειας στο Δήμο.

Ταυτόχρονα με την αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών στα σημαντικά πλεονεκτήματα μπορεί να προστεθεί η δυνατότητα προληπτικής παρακολούθησης, η αξιοποίηση τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού & ελέγχου της ενέργειας, η παροχή πρόσθετων πληροφοριών, όπως υγρασίας, θερμοκρασίας, κλπ
Δεν θέλω να ασχοληθώ με το δεύτερο ερώτημα, γιατί δεν γνωρίζω πού μπορεί να οδηγήσει κάποιον με ελλιπείς νομικές γνώσεις η διερεύνησή του και η ερμηνεία των ευρημάτων.
Πάντως δεν είναι δύσκολο να βρεθεί πόσοι προμηθευτές πήραν μέρος στο διαγωνισμό, και ποιος τελικά αναδείχθηκε ανάδοχος σε εκείνους τους Δήμους, που προτίμησαν το δανεισμό.
Οι σύγχρονες ανάγκες επιβάλλουν στους ΟΤΑ να αξιοποιούν κάθε εργαλείο που τους παρέχεται τόσο από τη νομοθεσία όσο κι από τις δοκιμασμένες πρακτικές άλλων οργανισμών είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό.

Η στρατηγική μας πρέπει να εστιάσει στη δημιουργία μιας «έξυπνης πόλης» ενεργειακά οικονομικής μέσω της αξιοποίησης των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και ταυτόχρονα της υιοθέτησης των σύγχρονων τεχνολογικών μεθόδων και εργαλείων.

Μια «έξυπνη πόλη» που θέλει να πρωταγωνιστεί είναι ανάγκη να λειτουργεί παραγωγικά με δυναμισμό και πρωτοπόρες ιδέες: να πουλά τα σκουπίδια της αντί να την επιβαρύνουν, να ελκύει επενδύσεις και τουρισμό αντί να εξάγει επιχειρήσεις και να απογοητεύει ανθρώπους, να αξιοποιεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ελαχιστοποιώντας το κόστος και ταυτόχρονα να προστατεύει το περιβάλλον, να αποβάλει το κόμπλεξ του κατώτερου  και του αδύναμου και να πιστέψει στις δυνατότητές της και στο ανθρώπινο δυναμικό της.
Να προγραμματίζει έγκαιρα και μεθοδικά, να κοστολογεί το σχέδιο δράσης της, να διασφαλίζει τους πόρους για τη χρηματοδότησή του, να συμβαδίζει με το χρονοδιάγραμμα ενεργειών και δράσεων και, τέλος, να κάνει τους πολίτες της όχι μόνο χρήστες αλλά κοινωνούς και συμμέτοχους των έργων της, ώστε να μπορούν να τα απολαμβάνουν και να τα προστατεύουν.
Μια τέτοια πόλη είναι ανάγκη να στηριχθεί σε ανθρώπους που θα την υπηρετήσουν με πάθος και αφοσίωση, με γνώση και εμπειρία διοίκησης, με ικανότητες αρμονικών συνθέσεων, υγιών συμμαχιών και αποδοτικών συνεργασιών.
Τότε μόνο θα υπάρχει ελπίδα, μέλλον και προοπτικές. Για το σκοπό αυτό όσοι επιλέξουν να ασχοληθούν με τα δημοτικά πράγματα θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα αναλάβουν θέσεις «πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης» με στόχο τα βέλτιστα αποτελέσματα.

Με τέτοια νοοτροπία και πρακτική η αλλαγή λαμπτήρων θα καταστεί μια ψηφίδα ενός καλοσχηματισμένου παζλ. Αλλιώς, όπως λέει το λαϊκό τραγούδι «τζάμπα καίει η λάμπα…»

     Δημήτρης Σιαμάγκας 

("ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΣΕΡΡΑΙΩΝ")

            anexartitos.gr